วัดพระธาตุช่อแฮ – พระเจ้าทันใจ # อธิษฐาน
Time reading :: 4 minutes
พาเที่ยว วัดพระธาตุช่อแฮ สักการะพระเจ้าทันใจ และความหมายของคำว่า “อธิษฐาน” “บนบาน” “ขอพร”
วัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง เป็นวัดศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของ จ.แพร่ และเป็นหนึ่งในวัดประจำปีเกิด 12 นักษัตร ของคนเกิดปีขาล(เสือ) ซึ่งชาวล้านนามีคติความเชื่อว่า การไหว้พระธาตุตามปีเกิดนี้ก่อให้เกิดสิริมงคลกับชีวิต
วัดพระธาตุช่อแฮ ตั้งอยู่บนเนินเขาไม่สูงนัก การเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัวถือว่าเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด หากขับรถตรงมาเรื่อยๆ จะเห็นเทือกเขาสูงทอดยาวอยู่เบื้องหน้า มีลักษณะคล้ายช้างนอนหมอบ ซึ่งชาวบ้านในพื้นที่เรียกว่า “ดอยช้างผาด่าน” เป็นเครื่องยืนยันว่าเรามาถูกทิศแล้ว
| หากใครไปถึงวัดพระธาตุช่อแฮแล้ว ขอแนะนำให้ขึ้นไปสักการะ “พระธาตุดอยเล็ง” ต่อ เพราะแต่เดิมเส้นทางขึ้นพระธาตุค่อนข้างลำบาก แม้แต่คนแพร่หลายๆ คนยังไม่มีโอกาสได้ไปสักการะพระธาตุดอยเล็ง ปัจจุบันหนทางขึ้นพระธาตุดอยเล็งค่อนข้างสะดวกสบาย แม้ทางจะสูงชัน แต่ก็คุ้มค่ากับการได้ชมวิวจังหวัดแพร่ |
วัดพระธาตุช่อแฮมีพื้นที่จอดรถกว้างขวาง ทั้งบริเวณด้านหน้าและด้านหลังพระธาตุ สำหรับผู้ที่ไม่สะดวกเดินขึ้นบันไดสูง แนะนำให้จอดรถด้านหลัง เนื่องจากมีบันไดที่ไม่สูงมากนัก หรือสามารถใช้บริการลิฟท์ได้
บริเวณลานจอดรถด้านหน้ามีร้านค้าจำหน่ายของที่ระลึกหลากหลาย ทั้งของใช้และเสื้อผ้า โดดเด่นด้วยผลิตภัณฑ์ผ้าหม้อฮ่อมและผ้ามัดย้อม ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดแพร่ มีโทนสีฟ้า คราม และขาว
| รอบๆ บริเวณวัดไม่มีร้านขายอาหาร คนแพร่ส่วนใหญ่นิยมเปิดร้านกาแฟที่แทบจะหาได้ทุกมุมในจังหวัดแพร่ นอกจากนี้ก็จะมีร้านก๋วยเตี๋ยว ร้านขนมจีน (ขนมเส้น) น้ำจะใสๆ ต้มด้วยกระดูกหมูกับเลือดหมู ส่วนน้ำพริกน้ำย้อย ต้นตำรับอยู่ที่อำเภอลอง |
ชื่อของ “วัดพระธาตุช่อแฮ” นี้ เพี้ยนมาจากคำว่า “แพร” ซึ่งเป็นผ้าแพรชั้นดี ที่ชาวบ้านนำมาผูกบูชาพระธาตุ ทอมาจากสิบสองปันนา วัดพระธาตุช่อแฮสร้างเมื่อพุทธศตวรรษที่ 19 สมัยพระยาลิไท เป็นที่ประดิษฐานพระเกศาธาตุ และพระบรมสารีริกธาตุพระศอกซ้ายของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ด้านหน้าบริเวณทางขึ้นพระธาตุ มีกรุอัฏฐิครูบาศรีวิชัย สร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงพระคุณของท่าน ที่ท่านได้สร้างและบูรณะพุทธศาสนสถานหลายแห่งทั่วภาคเหนือ
| พระบรมสารีริกธาตุ หรือ พระบรมธาตุ คือ พระอัฐิของพระพุทธเจ้า ซึ่งพระองค์ได้ทรงอธิษฐานไว้ก่อนปรินิพพาน ให้คงเหลือไว้หลังจากการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของพุทธบริษัท พระบรมเกศาธาตุ คือ เส้นผมพระพุทธเจ้า ที่พระองค์ได้ประทานตอนที่ยังไม่เสด็จดับขันธปรินิพพาน โดยพระพุทธเจ้าเมื่อครั้งยังทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ ได้ประทานพระบรมเกศาธาตุแก่บุคคลต่าง ๆ |
เมื่อขึ้นไปถึงองค์พระธาตุแล้ว จะเห็นผู้คนเดินเวียนเทียนรอบพระธาตุ ส่วนด้านในอุโบสถมีพระพุทธรูปประดิษฐาน นามว่า “พระเจ้าช่อแฮ” รอบๆ บริเวณวัดมีม้านั่งสำหรับพักผ่อน และมีจุดชมวิว คือ บันไดสิงห์ ซึ่งจะเห็นวิวสวยๆ ของจังหวัดแพร่ บางช่วงที่นักท่องเที่ยวเยอะ คนแพร่จะเห็นภาพที่ชินตา คือ เห็นคนต่อแถวยาวๆ เพื่อไหว้ “พระเจ้าทันใจ”
พระเจ้าทันใจ
พระเจ้าทันใจเป็นพระพุทธรูปที่ทางภาคเหนือนิยมสร้าง คำว่า “ทันใจ” มาจากการสร้างพระพุทธรูปและทำพิธีพุทธาภิเษกเสร็จภายใน 1 วัน กล่าวว่า ในการสร้าง จะมีการบรรจุหัวใจ คล้ายกับหัวใจของมนุษย์ และวัตถุมงคลต่างๆ ไว้ในองค์พระพุทธรูปด้วย ด้วยความอัศจรรย์ที่สามารถสร้างเสร็จภายใน 1 วัน จึง พระเจ้าทันใจ จึงเป็นพระพุทธรูปที่จะบันดาลความสำเร็จให้แก่ผู้อธิษฐานขอพรได้อย่างทันอกทันใจ
ผู้เขียนเคยขอพรต่อหน้าพระเจ้าทันใจเมื่อยี่สิบปีที่แล้ว และก็สมหวังดังใจปรารถนา เมื่อมีโอกาสได้มาเที่ยววัดพระธาตุช่อแฮอีกครั้ง จึงตั้งใจมาสักการะขอพร ซึ่งไม่รู้ว่าจะสำเร็จหรือไม่ แต่หลังจากที่ไหว้เสร็จ เหลือบไปเห็นป้ายบอกคำแนะนำในการสักการะขอพร ที่เขียนไว้ด้านล่างว่า “การอธิษฐาน มิใช่เพียงการอ้อนวอนขอ แต่เป็นการตั้งใจมั่น ที่จะทำให้สำเร็จ”
อธิษฐาน
เหมือนจะมีความผิดพลาดอะไรบางอย่าง ที่ผู้เขียน “อธิษฐาน” โดยไม่เข้าใจความหมายของคำว่า อธิษฐาน
อธิษฐาน คือ ตั้งมั่น ตั้งใจอย่างเด็ดเดี่ยว โดยมีจุดหมาย เพื่อที่จะทำให้สำเร็จ เหตุใดเราจึงอธิษฐานกับพระ หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ก็เพราะเพื่อให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้นเป็นพยาน เป็นกำลังใจ และช่วยเหลือให้อุปสรรคต่างๆ ผ่านพ้นไปได้ด้วยดี คือ เราอธิษฐานเพื่อจะทำสิ่งหนึ่ง ดังเช่นที่พระพุทธเจ้าทรงอธิษฐานว่า “แม้ว่าเนื้อและเลือดจะเหือดแห้งไปจนเหลือเพียงหนังหุ้มกระดูกก็ตามที เราจักไม่ลุกขึ้นจากที่นี้ตราบใดที่ยังไม่ได้บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ” ไม่ใช่ว่าเราอธิษฐานเพื่อจะได้สิ่งหนึ่ง
What is your resolution ?
เป็นคำถามสุดฮิตของฝรั่งเลยก็ว่าได้ในช่วงเวลาใกล้จะขึ้นปีใหม่ มีเพื่อนฝรั่งถามว่า What’s your New Year resolution? ด้วยความที่ตั้งรับไม่ทัน จึงตอบไปว่า “I have no idea” ฝรั่งหัวเราะก๊าก พร้อมกับขึ้นเสียงสูงว่า you have no idea !! คำว่า “resolution” แปลว่า ปณิธาน คำว่า ปณิธาน แปลว่า ความมุ่งมั่นทำตามสิ่งที่ตั้งใจ คือ “ตั้งเป้าหมาย มุ่งมั่นอยากทำอะไร” ซึ่งความหมายเดียวกับคำว่า อธิษฐาน ของเรา เพียงแต่เวลาเราแปลเป็นภาษาอังกฤษ ใช้คำว่า “pray” ที่ใช้ร่วมกับคำว่า ขอร้อง อ้อนวอน ทำให้ความหมายของอธิษฐานเพี้ยนไป
บนบาน
คำว่า “บนบาน” หมายถึง ขอร้องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยเหลือ โดยให้คํามั่นว่าจะให้สิ่งของตอบแทนหรือทําตามที่ให้สัญญาไว้เมื่อคำขอนั้นให้ผลสำเร็จ ดังนั้น อธิษฐาน กับ บนบาน ต่างกันตรงที่ ผู้ขอได้ทำการสร้าง “เงื่อนไข” ต่อผู้ให้
ขอพร
ในขณะที่คำว่า “พร” พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตโต) ได้ ให้ความหมายว่า “สิ่งที่เราปรารถนา พร้อมทั้งเป็นสิ่งที่ดีงามประเสริฐ” เช่น จตุรพิธพร คือ อายุ วรรณะ สุข พละ ขอให้ มีอายุยืน มีผิวพรรณผ่องใส มีความสุขกายสุขใจ และมีกำลังแข็งแรง และเพิ่มอีกข้อคือ โภคะ คือ ทรัพย์สมบัติ กลายเป็น เบญจพิธพร
การขอพร ไม่ใช่เป็นการอ้อนวอน แต่เป็นการแสดงความปรารถนาดีต่อกัน ผู้ให้ ก็รู้สึกดี ที่ได้ให้ ส่วนผู้รับ ก็เกิดความอิ่มเอิมใจ จึงเป็นเรื่องที่ดีทั้งสองฝ่าย และคุณธรรมเกิดขึ้นทั้งสองฝ่าย
| “พระเจ้า” เป็นคำที่คนล้านนาเรียกแทน พระพุทธเจ้า หรือ พระพุทธรูป โดยอาจจะมีชื่อต่อท้ายตามวัสดุที่ใช้สร้าง หรือคำที่มีความหมายเจาะจง เช่น พระเจ้าพร้าโต้ วัดศรีดอนคำ จ.แพร่ เป็นพระพุทธไม้ใหญ่ที่แกะสลักด้วยมีดพร้าใช้เวลาสร้างภายใน 1 วัน และเป็นพระพุทธรูปที่มีความแปลกที่สุดในประเทศไทย |
สุดท้ายนี้ หากใครไม่มีโอกาสได้ไปกราบไหว้พระประจำปีเกิดที่วัดพระธาตุช่อแฮ หรือที่วัดอื่นๆ แล้วนั้น ขอแนะนำให้ทำบุญใส่บาตรตอนเช้าทุกวัน แค่นี้ก็จะได้อธิษฐาน ขอพร และได้รับจตุรพิธพรทุกวัน
ในทางพุทธศาสนา ให้ทำเพื่อไม่ต้องการอะไร
ถ้ามีเพื่ออะไร มันไม่หมด ทางโลกทำอะไร เรียกว่ามันมีเหตุผล
พระพุทธองค์ท่านทรงสอนว่า ให้นอกเหตุเหนือผล ไม่ว่าจะทำอะไร
ปัญญาของท่านให้นอกเหตุเหนือผล ให้นอกเกิดเหนือตาย นอกสุขเหนือทุกข์
-หลวงปู่ชา สุภัทโท-
| ขอขอบคุณข้อมูลจาก # พระเจ้าทันใจ https://th.wikipedia.org/wiki/พระเจ้าทันใจ http://www.phrae.go.th/tem/tip/nature_phrae/hagi1.html หนังสือ พรที่สัมฤทธิ์แก่ผู้ดำเนินชีวิตที่ดี พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตโต) https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/271 กลับตาลปัตร : Ep.1 คู่มืออธิษฐานแบบมืออาชีพ https://www.youtube.com/watch?v=7pSi9USCqjQ |
อ่านเพิ่มเติม “เจ้าภาพทอดกฐิน”
